Νοέμβριος 2004
7,00 € 
Επιλογή Τεύχους


Ενεργειακή γεωπολιτική
Το φυσικό αέριο θα είναι το κατ’ εξοχήν καύσιμο του 21ου αιώνα, σύμφωνα με ευρέως διαδεδομένες προσδοκίες. Τα αποθέματα του φυσικού αερίου φτάνουν το 87% των αποθεμάτων πετρελαίου από άποψη ενεργειακού περιεχομένου.

Αν συμβεί αυτή η αλλαγή, οι γεωπολιτικές συνέπειες θα είναι μνημειώδεις. Η δύναμη θα φύγει από τις χώρες τού OPEC και θα μετατοπιστεί, εν μέρει τουλάχιστον, προς τη Ρωσία, η οποία, όπως δείχνει ο χάρτης, έχει περισσότερα αποθέματα φυσικού αερίου από κάθε άλλη χώρα. Οι σχέσεις των ΗΠΑ με τη Σαουδική Αραβία, σχετικά μικρό παραγωγό φυσικού αερίου, θα περιοριστούν και ίσως αντικατασταθούν από νέους δεσμούς με το Ιράν και το Κατάρ, τον δεύτερο και τον τρίτο βασικό παραγωγό φυσικού αερίου.

Πριν συμβεί αυτή η μετάβαση, πρέπει να δημιουργηθεί παγκόσμια υποδομή για το φυσικό αέριο αντίστοιχης της υπάρχουσας για το πετρέλαιο. Το φυσικό αέριο αφθονεί αλλά βρίσκεται σε απομακρυσμένα μέρη, και το σύστημα μεταφοράς του δεν είναι αρκετά ανεπτυγμένο. Αντίθετα με το πετρέλαιο, δεν μπορεί να αποθηκευθεί εύκολα, επομένως πρέπει να μεταφερθεί αμέσως, είτε με αγωγούς είτε με υπερωκεάνια. Για να ταξιδέψει με πλοίο, πρέπει προηγουμένως να υγροποιηθεί με ψύξη, οπότε συρρικνώνεται στο 1/600 του αρχικού του όγκου. Κατόπιν, το καύσιμο φορτώνεται σε πλοίο ειδικής κατασκευής, εξαερώνεται στο λιμάνι προορισμού, και εν τέλει μεταφέρεται μέσω αγωγών εκεί όπου χρειάζεται. Η διαδικασία είναι δαπανηρή: ένας σταθμός εξαέρωσης στοιχίζει περίπου 4 δισεκατομμύρια δολάρια, και ο αγωγός στοιχίζει τουλάχιστον από 1 εκατομμύριο μέχρι και 5 εκατομμύρια δολάρια ανά μίλι.

Η απουσία επαρκούς υποδομής εξηγεί την ολοένα αυξανόμενη έλλειψη φυσικού αερίου στις ΗΠΑ. Η προφανής λύση είναι να αυξηθεί ο αριθμός των σταθμών υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) που σήμερα είναι μόλις τέσσερεις. Οι επενδυτές, ωστόσο, παραμένουν επιφυλακτικοί λόγω της αστάθειας των τιμών κατά τα τελευταία χρόνια. Ο φόβος μιας έκρηξης, όπως αυτή που συνέβη στην Αλγερία, οδήγησε σε πάγωμα των αδειών για σταθμούς LNG στην Καλιφόρνια και τη Νέα Αγγλία. Στην Μπάχα Καλιφόρνια, η δημόσια κατακραυγή εξανάγκασε τουλάχιστον μία εταιρεία ―τη Marathon Oil― να ακυρώσει τα σχέδιά της. Οι φόβοι για έκρηξη είναι κάπως υπερβολικοί, διότι το υγροποιημένο φυσικό αέριο είναι πολύ λιγότερο εύφλεκτο από τη βενζίνη. Δεδομένων ότι απαιτούνται τρία χρόνια για την κατασκευή ενός σταθμού LNG και η διαδικασία αδειοδότησης υφίσταται εξονυχιστικό δημόσιο έλεγχο, η έλλειψη φυσικού αερίου στις ΗΠΑ φαίνεται μάλλον απίθανο να λυθεί σχετικά σύντομα.