Ιούλιος 2004
7,00 € 
Επιλογή Τεύχους


Διπλή συμφορά
Αν και είναι σαφές ότι τα αμφίβια μειώνονται, οι αιτίες παραμένουν διαμφισβητούμενες. Τα εντομοκτόνα και τα ζιζανιοκτόνα είναι από τους πρώτους υπόπτους, αλλά ο ρόλος των τοξινών αυτών δεν είναι τόσο προφανής. Ελάχιστες μελέτες συνδέουν τη μείωση των αμφιβίων με την έκθεση σε εντομοκτόνα. Και στις λιγοστές αυτές έρευνες ακόμη, οι συγκεντρώσεις των εντομοκτόνων μοιάζουν πολύ χαμηλές για να σκοτώνουν τα αμφίβια.

Ωστόσο, ο Rick Relyea, βιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ, υποστηρίζει ότι οι τυπικές τοξικολογικές εξετάσεις μπορεί να υποτιμούν σημαντικά την επίδραση των εντομοκτόνων στους βατράχους όσο βρίσκονται στο φυσικό περιβάλλον τους. Από πρόσφατη έρευνα φαίνεται ότι το carbaryl, ένα κοινό εντομοκτόνο με την εμπορική ονομασία Sevin, είναι πολύ πιο θνησιγόνο για τους γυρίνους ―έως και 46 φορές― όταν συνδυάζεται με έναν άλλο παράγοντα στρες: την παρουσία κάποιου θηρευτή.

Ο Relyea έριξε γυρίνους σε δεξαμενές νερού με διάφορες περιεκτικότητες carbaryl. Συγκεντρώσεις που θεωρούνταν αβλαβείς σε τυπικές δοκιμασίες τοξικότητας είχαν μικρή επίδραση, όπως αναμενόταν. Πολλοί γυρίνοι όμως πέθαιναν όταν στο νερό υπήρχε, πίσω από διαχωριστικό δίχτυ, ένα είδος τρίτωνα που τρώει γυρίνους.

Ο Relyea μετά από έρευνα δέκα χρόνων έχει μάθει ότι οι γυρίνοι είναι εξαιρετικά ευαίσθητοι στην οσμή του κινδύνου ―λέει, λόγου χάρη, ότι αντιδρούν στην παρουσία μίας και μόνο προνύμφης λιβελούλας (επίσης θηρευτή των γυρίνων) μέσα σε 1.000 λίτρα νερού. Τα αποτελέσματα με το carbaryl συσχετίζονται και με άλλα ευρήματα του Relyea, τα οποία έχουν πλέον τεκμηριώσει φαινόμενα συνεργισμού σε επτά πειράματα με έξι συνολικά είδη βατράχων που εκτέθηκαν σε carbaryl. Σε μια εργασία που πρόκειται να δημοσιευθεί σύντομα, ο Relyea θα περιγράφει την ίδια διπλή επενέργεια ενός θηρευτή και ενός κοινού ζιζανιοκτόνου. Η δουλειά τού Relyea «δείχνει ότι τα είδη παραγόντων στρες που επικρατούν στη φύση ενδέχεται να αποτελούν το κλειδί για την κατανόηση της πραγματικής επίδρασης των εντομοκτόνων στην άγρια ζωή» λέει ο βιολόγος David Skelly του Πανεπιστημίου Yale.

Η Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος (ΕΡΑ) των ΗΠΑ, σύμφωνα με έναν εκπρόσωπό της, εξέτασε τα προηγούμενα ευρήματα του Relyea στα πλαίσια εποπτείας της χρήσης τού carbaryl στα πλαίσια των ισχυουσών νομικών διατάξεων. Πιστεύει λοιπόν ότι οι τρέχουσες διατάξεις προστατεύουν τα αμφίβια, επειδή η υπηρεσία βασίζει τα πρότυπα τοξικότητας στο σολομό του Ατλαντικού, ο οποίος είναι πιο ευαίσθητος στο carbaryl απ’ ό,τι τα αμφίβια. Παρ’ όλα αυτά ενδιαφέρεται για τα συνεργιστικά φαινόμενα του Relyea, όπως και άλλοι ερπετολόγοι. «Είναι πολύ δύσκολο να αποδειχθεί ότι τα σύγχρονα εντομοκτόνα αποτελούν μείζονα αιτία μείωσης των αμφιβίων» λέει ο βιολόγος Donald Sparling, του Πανεπιστημίου του Νότιου Ιλινόις. Ακόμη και οι επιπτώσεις τού DDT στην άγρια ζωή πήρε χρόνια να επιβεβαιωθούν· όπως λέει: «Θα πρέπει να βασιστούμε στο σύνολο των ενδείξεων, και η έρευνα του Relyea συμβάλλει σημαντικά σε αυτό.»