|
|
 |
Τηλέφωνα για όλους
|
|
|
|
|
|
|
Έχουν προ πολλού παρέλθει οι μέρες που η πραγματοποίηση μιας τηλεφωνικής κλήσης ισοδυναμούσε απλώς με το να σηκώσει κάποιος το ακουστικό και να ζητήσει από τον τηλεφωνητή να τον συνδέσει. Τα σύγχρονα κινητά τηλέφωνα απαιτούν από το χρήστη να πλοηγηθεί σε μια σειρά καταλόγων για να βρει αριθμούς, να πραγματοποιήσει κλήσεις ή να ελέγξει μηνύματα. Ακόμα και οι ειδικοί στην τεχνολογία ίσως χρειαστούν βδομάδες για να ανακαλύψουν κάποιες από τις πιο μυστηριώδεις λειτουργίες των πολυμέσων. Φανταστείτε τη δυσκολία για κάποιον που δεν ξέρει να διαβάζει.
Τούτη είναι η πρόκληση για τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας, οι οποίες σκοπεύουν να επεκταθούν στις αναπτυσσόμενες χώρες. Οι προοπτικές είναι ελκυστικές: σύμφωνα με την παγκόσμια εμπορική ένωση GSM, μόνο το 1/3 περίπου του τεράστιου πληθυσμού της Κίνας και το 1/10 περίπου του αντίστοιχου της Ινδίας χρησιμοποιούν κινητά τηλέφωνα. Εντούτοις, είναι εντελώς απίθανο το εν λόγω προϊόν να «πουλήσει» σε φτωχές αγροτικές περιοχές με τη συνήθη πρακτική της δυτικής αγοράς, της «τοποθέτησης και άμεσης λειτουργίας» ―άμεση χρησιμοποίηση, χωρίς να χρειάζονται ρυθμίσεις και παρεμβάσεις από το χρήστη. Οι περισσότεροι δυνάμει αγοραστές έχουν ελάχιστη επαφή με οτιδήποτε άλλο εκτός από τις απλές ηλεκτρονικές συσκευές. Η ανάγνωση μέσω μιας σειράς ιεραρχικών στρωμάτων και το πάτημα πλήκτρων πολλαπλών λειτουργιών θα ήταν αλλόκοτες και πρωτόγνωρες πρακτικές για αυτούς τους πελάτες.
Προκειμένου να σχεδιάσει μια κατάλληλη συσκευή που θα επιλύει τα παραπάνω προβλήματα, η Motorola στηρίχτηκε σε μια ομάδα ανθρωπολόγων, ψυχολόγων και σχεδιαστών λογισμικού για να μελετήσει πώς οι αναλφάβητοι χωρικοί χρησιμοποιούν τις παλιές τηλεοράσεις τους, τα κασετόφωνα και τα τηλέφωνά τους. Οι ερευνητές πρόσεξαν ότι αυτοί μάθαιναν την αποκλειστική λειτουργία κάθε πλήκτρου. Με κάτι πιο πολύπλοκο, όπως τις μηχανές ταμειακών συναλλαγών (ΑΤΜ), οι χρήστες απομνημόνευαν ένα σύνολο από λειτουργίες με τη σειρά που έπρεπε να εκτελεστούν, κάτι το οποίο τους επέτρεπε να αντιπαρέρχονται τους ιεραρχικούς καταλόγους του μηχανήματος, χωρίς να χρειάζεται να τους διαβάζουν.
Η έρευνα, η οποία διήρκεσε 3 χρόνια, οδήγησε τη Motorola στην επινόηση μιας κινητής συσκευής χειρός που περιορίζεται σε τρεις βασικές δραστηριότητες: να καλεί, να διαχειρίζεται αριθμούς και να στέλνει μηνύματα απλού κειμένου. Ούτως ή άλλως, πολλές από τις λειτουργίες ενός κινητού τηλεφώνου δεν είναι χρήσιμες για κανέναν. Αλλά και η βασιζόμενη σε εικονίδια διεπαφή απαιτεί επίσης σκέψη. Αν και αρκετά εικονίδια οδηγούσαν σε καλό αποτέλεσμα ―όπως ένα παλιομοδίτικο ρολόι με κουδούνια για να υποδηλώνει τη λειτουργία ενεργοποίησης της υπενθύμισης ή της αφύπνισης― κάποια άλλα έπρεπε να αποσυρθούν. Μια στοίβα νομισμάτων που υποτίθεται πως υποδήλωνε το υπόλοιπο των προπληρωμένων κλήσεων, εκλήφθηκε από πολλούς πιθανούς αγοραστές ως μια στοίβα τρόφιμα.
Το αποκορύφωμα των προσπαθειών τής Motorola είναι το χαμηλού κόστους Motofone, το οποίο προώθησε η εταιρεία στους νέους χρήστες κινητών στην Ινδία και το Πακιστάν, στο τέλος του προηγούμενου έτους. Σε πρώτη ματιά, το πάχους 9 χιλιοστών τηλέφωνο μοιάζει πολύ με όλα τα άλλα, εκτός από το ότι έχει λιγότερα πλήκτρα και καμία γραπτή διατύπωση. Έχει ένα αριθμητικό πληκτρολόγιο και ξεχωριστά πλήκτρα για την κλήση, τον τερματισμό της, το κεντρικό μενού και τον τηλεφωνικό κατάλογο. Αντί για στρώματα επί στρωμάτων καταλόγων λειτουργιών, το πλήκτρο τού μενού ανασύρει ένα σύνολο από εικονίδια στην οθόνη, με καθένα να αντιπροσωπεύει μία μόνο λειτουργία. Ένα σύνολο πλήκτρων πλοήγησης επιτρέπει στους χρήστες να επιλέξουν εικονίδιο.
Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν εταιρείες κινητής τηλεφωνίας οι οποίες δεν θεωρούν ότι η σχεδίαση για τους αναλφάβητους χρήστες πρέπει να αρχίσει από το μηδέν. Οι ερευνητές συμπεριφοράς τής Nokia παρατήρησαν ότι, για να βοηθηθούν στις βασικές λειτουργίες, οι αρχάριοι χρήστες στηρίζονται στους φίλους και στους συγγενείς τους. Αντί να αντιμετωπίσει την πρόκληση ενός νέου συστήματος διεπαφής, η Nokia επέλεξε να παρέχει ηχητικά μενού με το δημοφιλές μοντέλο της 1100, καθώς και τη δυνατότητα προεπισκόπησης, έτσι ώστε ο χρήστης να μπορεί να πειραματιστεί με τις λειτουργίες χωρίς τον κίνδυνο απώλειας δεδομένων.
Τα κινητά τηλέφωνα ίσως γίνουν και εργαλεία εκμάθησης ανάγνωσης και γραφής, προβλέπει ο B.J. Fogg, ο οποίος μελετά την αλληλεπίδραση ανθρώπου-υπολογιστή στο Πανεπιστήμιο Stanford. Τα τηλέφωνα ίσως να διδάσκουν το αλφάβητο ή να διηγούνται μια ιστορία στους χρήστες. «Φανταστείτε τελικά να μπορεί η συσκευή να καταλαβαίνει τα αδύνατα σημεία σας και να σας εξασκεί εντατικά σε αυτά», σχολιάζει ο Foggs. Και σύντομα, δηλώνει, οι σχεδιασμοί για τους αναλφάβητους χρήστες θα οδηγήσουν σε πιο απλά, καλαίσθητα τηλέφωνα για όλους.
|
|
|
|
|
|
