Αύγουστος 2006
7,50 € 
Επιλογή Τεύχους


Ποιος θα πληρώσει;
Αυτό που εκλαμβάνουμε ως Διαδίκτυο ―ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, Παγκόσμιος Ιστός, υπηρεσία άμεσων μηνυμάτων― αποτελεί στην πραγματικότητα ένα σύνολο εφαρμογών οι οποίες «τρέχουν» στο δίκτυο με τον ίδιο τρόπο που ένας επεξεργαστής κειμένου «τρέχει» σε έναν υπολογιστή. Τα μπιτ που διακινούνται από αυτές τις εφαρμογές μεταφέρονται μέσω της υλικής υποδομής η οποία παρέχεται από εταιρείες τηλεφωνίας (όπως η Verizon και η AT&T), καλωδιακούς φορείς (όπως η Comcast), ακόμη δε και ηλεκτροπαραγωγικές επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας. Τώρα όμως, οι ίδιοι αυτοί παροχείς υπηρεσιών Διαδικτύου θέλουν να χρεώνουν τους μεγαλύτερους παροχείς περιεχομένου για προνομιούχο πρόσβαση ―ουσιαστικά, να επιβάλλουν μια επιπρόσθετη χρέωση για τη χρήση μιας ψηφιακής «λωρίδας ταχείας κυκλοφορίας» που θα συνδέει τους παροχείς περιεχομένου με τους πελάτες τους.

Η Google, η Microsoft και ομάδες καταναλωτών, μεταξύ άλλων, διαμαρτύρονται, επισημαίνοντας ότι τις καινοτομίες των τελευταίων 20 ετών πυροδότησε η ελεύθερη πρόσβαση στο δίκτυο τηλεπικοινωνιών. Ισχυρίζονται δε ότι οι νέες υπηρεσίες δικτύου και η πρόσβαση των καταναλωτών σε ζωτικές πληροφορίες θα πλήττονταν σοβαρά από τυχόν επιπρόσθετες χρεώσεις. Απότοκος αυτής της θύελλας ήταν η κατάθεση διάφορων νομοσχεδίων στο αμερικανικό Κογκρέσο με σκοπό την προστασία της «ουδετερότητας του Διαδικτύου», δηλαδή της αρχής ότι όλη η κυκλοφορία που διεξάγεται στο Διαδίκτυο τυγχάνει της ίδιας μεταχείρισης, ακόμη και εκείνη της εταιρείας η οποία παρέχει το εύρος ζώνης. Κανενός είδους μπιτ δεν εξυπηρετείται κατά προτεραιότητα έναντι των υπολοίπων, εκτός και αν σε όλους ανεξαιρέτως προσφέρεται υπηρεσία ανώτερου επιπέδου χωρίς καμία επιπλέον οικονομική επιβάρυνση. Επίσης, κανενός είδους κυκλοφορία δεν μπορεί να μπλοκαριστεί από τους φορείς εκμετάλλευσης του δικτύου.

Ο τωρινός πανικός ξεκίνησε το Νοέμβριο του 2005, όταν ο Edward E. Whitacre o νεότερος, γενικός διευθυντής τής AT&T, δήλωσε στο Business Week ότι υπηρεσίες όπως οι Google, Yahoo! και Vonage όφειλαν να πληρώνουν την AT&T προκειμένου να τους συνδέει με τους πελάτες τους. Διαφορετικά, επισήμανε, η AT&T δεν θα είχε κανένα κίνητρο να επενδύσει στην αναβάθμιση του δικτύου της. Έκτοτε, στελέχη τής BellSouth, Qwest και Verizon δήλωσαν δημοσίως ότι θέλουν να τους επιτρέπεται να προτιμούν την κυκλοφορία η οποία ανήκει σε παροχείς περιεχομένου που έχουν πληρώσει για την εξασφάλιση καλύτερης υπηρεσίας ή να μην εξυπηρετούν άμεσα την κυκλοφορία της διαδικτυακής τηλεφωνίας (τηλεφωνία ΙΡ) ή εφαρμογές κινούμενης εικόνας συνεχούς ροής που απειλούν ευθέως τις προσόδους τους. Από την άλλη, η ουδετερότητα δικτύου εγείρει το χρόνιο ζήτημα του πώς η τιμολόγηση του εύρους ζώνης των επικοινωνιών μπορεί να δυσχεράνει την εξάπλωση νέων εφαρμογών και υπηρεσιών που βασίζονται στον Παγκόσμιο Ιστό. Ο Vinton Cerf, ένας από τους συγγραφείς των πρωτοκόλλων TCP/IP μέσω των οποίων λειτουργεί το Διαδίκτυο και τώρα αντιπρόεδρος της Google, χαρακτήρισε τις προτάσεις των τηλεφωνικών και καλωδιακών εταιρειών ως προσπάθεια δημιουργίας μιας «λεωφόρου με διόδια» καταμεσής του Διαδικτύου. Η παλαιά φρουρά του Διαδικτύου ποτέ της δεν εμπιστεύτηκε τη βιομηχανία τηλεπικοινωνιών και παραπέμπει στην πρόσφατη συμπεριφορά της βιομηχανίας αυτής ως έναν από τους λόγους που αντιτίθεται στην τιμολόγηση πολλαπλών βαθμίδων.

Η Verizon προσφάτως προχώρησε σε διακανονισμό μιας ομαδικής αγωγής που αφορούσε το μπλοκάρισμα πολλών, καθ’ όλα νόμιμων τομέων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από τα φίλτρα σπαμ (για την καταπολέμηση των μαζικών οχληρών μηνυμάτων) της εν λόγω εταιρείας. Αγωνίστηκε επίσης να σταματήσει δημοτικές αρχές, όπως της Φιλαδέλφειας, από την εγκατάσταση των δικών τους ασύρματων δικτύων, ενώ η Comcast είναι γνωστό ότι απαγορεύει τις συνδέσεις εικονικών ιδιωτικών δικτύων οι οποίες προσφέρουν στους εργαζομένους της ασφαλή πρόσβαση στα δίκτυα της εταιρείας από το σπίτι. Παρά τους ισχυρισμούς των τηλεφωνικών και καλωδιακών εταιρειών ότι ο ανταγωνισμός λειτουργεί καλά, οι χιλιάδες παροχείς υπηρεσιών Διαδικτύου μέσω τηλεφώνου στις ΗΠΑ έχουν υποχωρήσει από την αγορά με αποτέλεσμα στις περισσότερες περιοχές να προσφέρονται πια μόνο μία ή δύο επιλογές παροχέων εύρους ζώνης, είτε είναι τηλεφωνικοί (όπως οι ΑΤ&T, Verizon, Bell-South) είτε καλωδιακοί (όπως η Comcast).

Ένα τεχνικής φύσεως επιχείρημα εναντίον αυτών των νέων προτάσεων τιμολόγησης σχετίζεται με το ότι πιθανόν θα καταστήσουν τη διακίνηση της πληροφορίας στο Διαδίκτυο πιο περίπλοκη, μπλοκάροντας, λόγου χάρη, μουσικά αρχεία ή αρχεία κινούμενης εικόνας τα οποία χρειάζονται για την κατασκευή ενός ιστολογίου ή ενός δικτυακού τόπου. «Όταν μιλάς για ουδετερότητα δικτύου, οφείλεις να διερευνάς και τις επιπτώσεις της σε υπηρεσίες και διαδικτυακές εφαρμογές όπως τα ιστολόγια», δηλώνει ο Daniel Weitzner της Κοινοπραξίας Παγκόσμιου Ιστού (WWW). «Αυτό που καθιστά τα ιστολόγια ενδιαφέροντα είναι η συγκέντρωση πληροφοριών από πολλά διαφορετικά σημεία του Ιστού».

Στελέχη της βιομηχανίας τηλεπικοινωνιών παρομοίασαν την κλιμακωτή τιμολόγηση με έναν έμπορο λιανικής που προσφέρει στους πελάτες του δωρεάν ταχύτερη παράδοση, εφόσον αγοράσουν έναν συγκεκριμένο αριθμό αγαθών. Όπως όμως λένε στο Διαδίκτυο, TANSTAAFL («τίποτα δεν είναι τζάμπα»). Τελικά, κάποιος πρέπει να πληρώσει ―και υπάρχει μεγάλη πιθανότητα αυτός ο κάποιος να είναι ο καταναλωτής.