|
|
 |
Αμυντική διατροφή
|
|
|
|
|
|
|
Επειδή τα φάρμακα συχνά χάνουν τη δραστικότητά τους υπό συνθήκες ζέστης, η έλλειψη συστημάτων ψύξης αποτελεί πιεστικό πρόβλημα για τους εμβολιασμούς της «φτωχολογιάς» του πλανήτη. Μια λύση πριν από 200 χρόνια ήταν η παραγωγή και διασπορά ενός εμβολίου στα ορφανά παιδιά [βλ. πλαίσιο σελ. 10]. « Ήταν, όντως, εξαιρετική ιδέα» παρατηρεί ο Charles Arntzen, ιδρυτής του Ινστιτούτου Βιοσχεδιασμού στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Αριζόνας, μόνο που δεν θα μπορούσε να εφαρμόζεται στη σημερινή εποχή. Αντ’ αυτού, ο Arntzen τρέφει ελπίδες για τη χρήση εμβολίων που θα εμπεριέχονται σε καλλιεργούμενους καρπούς και απλώς θα τρώγονται.
Ο Arntzen συνέλαβε την ιδέα των βρώσιμων εμβολίων στη δεκαετία του 1990, και έκτοτε προσπαθεί να τα υλοποιήσει. Μέσω γενετικής μηχανικής δημιούργησε φυτά πατάτας τα οποία παράγουν ένα εμβόλιο κατά του ιού της ηπατίτιδας Β ―ο οποίος σκοτώνει κάθε χρόνο 1 εκατομμύριο ανθρώπους. Μάλιστα, μόλις τον περασμένο Φεβρουάριο (2005) δημοσίευσε ότι κατά τη δοκιμή ενός βρώσιμου εμβολίου, έως και το 60% των εθελοντών που έφαγαν ωμά κομμάτια πατάτας ανέπτυξαν αντισώματα εναντίον του ιού. Τα διαγνωστικά σημεία της ανοσίας αντιπροσωπεύουν «ένα εξαιρετικό ξεκίνημα» λέει ο Arntzen.
Εντούτοις, ακόμη κι έτσι, ο Arntzen όπως και άλλοι επιστήμονες του ίδιου ερευνητικού πεδίου εγκαταλείπουν σιγά σιγά τα βρώσιμα εμβόλια. Ένα ζήτημα που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι ο φόβος των καταναλωτών μήπως κάποια στιγμή τα τροποποιημένα φρούτα και λαχανικά καταλήξουν ευρέως στα ψυγεία ή στους πάγκους των σούπερ μάρκετ. Η ανησυχία, παρά ταύτα, από την πλευρά των γιατρών αφορά στη δόση: μια ντομάτα ή μια μπανάνα ποτέ δεν αναπτύσσονται ή δεν κυκλοφορούν σε συγκεκριμένο σταθερό μέγεθος, και έτσι η ποσότητα του περιεχόμενου εμβολίου θα μπορούσε να ποικίλλει από τεμάχιο σε τεμάχιο οπωροκηπευτικού, όπως διαπιστώνει ο ειδικός σε θέματα δημόσιας υγείας Jurrien Toonen του Βασιλικού Ινστιτούτου Τροπικών στο Αμστερνταμ.
Λόγω της ανησυχίας σχετικά με τη δόση, η Hilary Koprowski, του Πανεπιστημίου Thomas Jefferson (Φιλαδέλφεια, ΗΠΑ), η οποία ανακάλυψε το ζωντανό εμβόλιο της πολιομυελίτιδας, απαξιώνει τη χρήση ωμών, μη κατεργασμένων φυτών για μαζική ανοσοποίηση, ακόμη και εντός της καλλιεργούμενης έκτασης ενός αγροκτήματος. «Το βρώσιμο εμβόλιο θα πρέπει να χορηγείται υπό τη μορφή κάψουλας, η οποία θα περιέχει αφυδατωμένο εκχύλισμα φύλλου» λέει.
Και άλλοι επιστήμονες συμφωνούν ως προς το ότι η στρατηγική των βρώσιμων εμβολίων θα έχει νόημα αν μετατραπεί από τη μορφή του εδώδιμου τροφίμου στη μορφή του επεξεργασμένου χαπιού. Στην περίπτωση αυτή, η επίτευξη ομοιόμορφων δόσεων θα ήταν ευκολότερη, είτε τα εκχυλίσματα προέρχονται από πατάτες, μαρούλια, καλαμπόκι είτε ακόμη και από φύλλα καπνού (αν φυσικά ήταν δυνατή η απομάκρυνση της νικοτίνης και των άλλων αλκαλοειδών). «Μπορούμε να λυοφιλοποιούμε την πατάτα, να τη συσκευάζουμε σε κάψουλες ζελατίνης και να φτιάχνουμε ομοιόμορφες δόσεις του εμβολίου» σημειώνει ο Arntzen. Και τα χάπια θα ήταν φθηνότερα. Το Ινστιτούτο Βιοσχεδιασμού προβλέπει ότι κάπου 800 στρέμματα καλλιέργειας θα μπορούσαν να παράγουν ποσότητα αντιγόνου της ηπατίτιδας Β ικανή για να ανοσοποιηθούν όλα τα μωρά του κόσμου, με κόστος 0,05 δολάρια ανά δόση συγκριτικά με τα 0,30 δολάρια που είναι η πιο φθηνή τρέχουσα τιμή ενός εμβολίου. Οι δοκιμές των βρώσιμων εμβολίων με τη μορφή χαπιών πιθανόν να ξεκινήσουν σε 4 με 5 χρόνια.
«Τα βρώσιμα εμβόλια προσφέρουν σημαντικά πλεονεκτήματα, δεδομένου ότι δεν απαιτούν χαμηλές θερμοκρασίες για τη συντήρησή τους» σημειώνει ο Τoonen. «Δεν επαρκούν, όμως, για να εξομαλυνθεί η επικρατούσα κατάσταση.» Δηλώνει δε ότι, ακόμη κι αν αποδειχθεί η αποτελεσματικότητά τους, θα έχουν να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα διοικητικής μέριμνας μερικών χωρών τα οποία καθιστούν δύσκολη τη διανομή ακόμη και των πιο απλών φαρμακευτικών ουσιών σε μέρη μακριά από τα αστικά κέντρα, όπου και εμβολιάζονται τα περισσότερα παιδιά. Ο δε Arntzen, επίσης, δεν ξεχνά και τις ομάδες που συστηματικά αντιστρατεύονται τη γενετική μηχανική· ωστόσο, είναι αισιόδοξος: «Αν μπορέσουμε να αποδείξουμε ότι αποσκοπούμε στη μείωση της παιδικής θνησιμότητας, τότε θα είναι δύσκολο να δικαιολογηθούν όσοι προβάλλουν εμπόδια στην τεχνολογία των γενετικά τροποποιημένων φυτών.»
|
|
|
|
|
|
